Przestrzeń jest biała, dobrze oświetlona, całkiem spora, cicha. W trzech oddzielonych strefach stoją profesjonalne urządzenia i aparatura. Można ciąć, topić, wytłaczać. Badać, testować, obserwować. Powstają prototypy, próbne modele, eksperymenty. Innowatorzy, od których zależeć ma przyszłość naszej planety, czują się w takich przestrzeniach jak ryba w wodzie.
Jesteśmy w centrum Krakowa, w rejonie ulicy Lea i Armii Krajowej. Do niedawna w tym budynku odbywały się zajęcia dydaktyczne studentów Politechniki Krakowskiej. Teraz wyodrębnione 180 m2 to w pełni wyposażone i przygotowane nawet do najtrudniejszych zadań laboratorium pracy nad nowymi technologiami.
Pracują tu inżynierowie szwajcarskiej firmy ABB + młode talenty z krakowskiej uczelni. CEFUMA to wspólna propozycja ABB i PK. Precyzyjniej to "Centrum Materiałów Funkcjonalnych i Zaawansowanych Procesów Wytwarzania". W ramach podpisanej umowy o współpracy ABB obejmuje także patronat nad prowadzonymi na PK kierunkami studiów: inżynierią materiałową oraz infotroniką.
Przyglądając się inicjatywie widać wyraźnie, że pomyślano ją jako wyzwanie rzucone czasom, w których współpraca globalnego biznesu z uczelniami, to coś modnego i bardzo pożądanego. Przykłady z całego świata uczą, że na styku młodej energii innowatorów i doświadczenia mogą powstawać naprawdę świetne pomysły. Ten trend obie strony zaangażowane w powstanie centrum, wyczuły już jakiś czas temu. Historia współpracy liczy już bowiem kilkanaście lat.
Teraz dzięki CEFUMA mogą być prowadzone wspólne projekty naukowo-badawcze oraz rozmaite prace rozwojowe w bardzo wielu dziedzinach. Np. tworzenie nowych, bardziej ekologicznych materiałów izolacyjnych, integrację elektroniki i sensorów w produktach czy wytwarzanie przyrostowe.
Są już pierwsze efekty współpracy, a przy okazji przysłużenie się światu w dobie pustoszącej go pandemii. Sprzęt laboratorium wykorzystywany jest do produkcji gogli ochronnych dla pracowników szpitali. W sumie ma powstać 10 tys. sztuk takich gogli. W centrum ruszają też cykle praktycznych zajęć projektowych i laboratoryjnych. Wszystko zgodnie z zasadą win-win, przy wsparciu technologii, dopływie funduszy i pełnej opiece specjalistów ABB + kadry dydaktycznej PK.
Czym ma błysnąć w przyszłości CEFUMA? M.in. unikatowymi w skali kraju pracami z zakresu opracowywania, przetwarzania i testowania nowoczesnych materiałów funkcjonalnych. Zwłaszcza tych, które z definicji mają być przyjazne środowisku naturalnemu.
– Od dawna aktywnie promujemy i rozwijamy pionierskie technologie w obszarze zrównoważonego rozwoju. Dzięki naszej współpracy z Politechniką Krakowską możemy współtworzyć rozwiązania, które zmniejszą wpływ przemysłu na środowisko – zapowiada Przemysław Zakrzewski, dyrektor Korporacyjnego Centrum Technologicznego (CTC) ABB w Krakowie.
Podkreśla też, że kierunki na Politechnice Krakowskiej, realizowane pod patronatem ABB, to wyjątkowa okazja do współpracy naukowców z globalnej firmy technologicznej z kadrą naukową i studentami jednej z najlepszych uczelni w kraju. Studenci PK mogą tu zarówno odbyć staż i prowadzić badania naukowe, jak i poznać praktyczną stronę stosowania technologii materiałów funkcjonalnych w przemyśle.
– Materiały inteligentne to jeden z najważniejszych tematów badawczych we wszystkich laboratoriach świata. Od postępu w tej dziedzinie w dużym stopniu zależeć będzie rozwój głównych gałęzi przemysłu. Współpraca ABB i Politechniki Krakowskiej znakomicie wpisuje się w obecne potrzeby i trendy rozwojowe – cieszy się rektor PK, prof. Andrzej Białkiewicz.
I dodaje, że staże i praktyki w firmie ABB, możliwość uczestniczenia w zajęciach, warsztatach i szkoleniach prowadzonych przez ekspertów firmy o globalnym zasięgu i renomie to niepowtarzalna szansa dla naszych studentów. Zdobędą unikatowe kompetencje, a to wyróżni ich na rynku pracy.
Jakie atuty już na starcie ma CEFUMA? Jest pierwszym miejscem w Polsce, w którym działa system do indukcyjnego grzania form wtryskowych. Pozwala on w bardzo krótkim czasie podnieść temperaturę narzędzia, co przekłada się na jakość produktu i daje możliwość uzyskania dodatkowych funkcjonalności. W przyszłości może dzięki temu powstać nowy materiał izolacyjny, dzięki któremu wykorzystywane powszechnie w energetyce rozdzielnice staną się jeszcze bardziej przyjazne dla środowiska.
- Nowe technologie w produkcji materiałów izolacyjnych to konieczność na drodze zrównoważonego rozwoju. Do tej pory istotnym problemem było gromadzenie i segregacja odpadów z polimerów niepodlegających recyklingowi, jak żywice epoksydowe. Jednak w ostatnich latach stosowane materiały są stale doskonalone - mówi Łukasz Malinowski, kierownik zespołu badawczego w dziale produktów elektryfikacji CTC w Krakowie.
Zaznacza, że coraz szersze wykorzystanie nowych materiałów funkcjonalnych w rozwiązaniach dla przemysłu energetycznego pozwala na obniżenie śladu węglowego wielu produktów. Testy ABB wykazały, że np. zastąpienie żywicy epoksydowej materiałem termoplastycznym, zmniejsza emisję CO2 o przeszło połowę w cyklu życia produktu.
- Stąd coraz mocniej skupiamy się na pracy m.in. nad materiałami biopochodnymi oraz biodegradowalnymi - dodaje Malinowski.
Centrum Materiałów Funkcjonalnych i Zaawansowanych Procesów Wytwarzania powstało dzięki unijnemu grantowi, jaki otrzymała ABB. W Krakowie działa Korporacyjne Centrum Technologiczne ABB opracowujące technologie z zakresu automatyki przemysłowej, cyfrowej platformy chmurowej ABB Ability® i przemysłu 4.0, systemów napędowych i elektryfikacji.
Specjaliści ABB pracują tu też nad energooszczędnymi systemami trakcyjnymi z rodziny Enviline™, stacjami do szybkiego ładowania autobusów, inteligentnymi czujnikami czy systemami zdalnego monitoringu jednostek pływających.
Firma była jednym z pierwszych zagranicznych inwestorów z branży IT i technologii w Krakowie, uruchamiając swą polską placówkę jeszcze pod koniec XX wieku.
